bachsa
Moderator
Mình đã gắn bó với xứ Huế nhiều năm, biết được nhiều phong tục, lối sống cũng như ẩm thực của người dân xứ Huế. Trong thế giới ẩm thực ở Huế, mình khoái nhất là những món ăn chay nên mình đã sưu tầm rất nhiều thông tin về vấn đề này. Mình giới thiệu một chút để mọi người cùng biết nhé.
Thực ra thì thuở Phật giáo sơ khai, những người xuất gia vẫn được ăn thịt cá không phải chính họ sát sinh, và phải ăn trước giờ ngọ (uposatha hoặc upava- satha). Nhưng đến hồi Phật giáo phát triển, các nhà Phật học phái Ðại thừa ấn Ðộ đã dịch các từ này là "không ăn thịt cá", qua Trung Quốc được dịch ra là trai, rồi qua Việt Nam thành chay.
>>> Nấu ăn chay - Ẩm thực chay
>>> Địa chỉ Nhà Hàng chay, quán cơm chay tại Đà Nẵng
Ăn chay ở Việt Nam thịnh hành từ thời Lý - Trần, còn ở xứ Huế thì đến đời chúa Nguyễn Phúc Chu (1691-1725) trở thành thủ phủ của Phật giáo và tục ăn chay phổ biến trong cả tầng lớp quý tộc, cho nên nó trở thành một nghệ thuật nội trợ đặc sắc so với các xứ khác.
Ðến các chùa Huế vào các dịp lễ, thế nào ta cũng gặp những đại tiệc chay thật đặc biệt, đủ các món sơn hào hải vị từ nem công, chả phượng, giò lụa, thịt gà đến tôm hùm, cá rán, trông thật đẹp mắt, nhưng đấy không phải là thịt cá thật, mà tất cả đều được chế tác từ... thực vật. Vậy mà khi thưởng thức ta vẫn cảm nhận chúng có mùi vị ngon lành như là những món thịt cá thật.
Ðấy là cái tài chế tác từ những bàn tay nội trợ điệu nghệ xứ Huế, có thể sánh ngang hàng các nghệ nhân nặn tượng chim cá từ chất liệu đậu phụ, bột mì, bột nếp, bột sắn bình thường. Nấu được một bữa tiệc chay "mặn hóa" như vậy thật công phu, nhưng khi bày lên mâm đĩa còn là cả một sự phô diễn tài trang trí tuyệt vời. Sự kết hợp hài hòa mầu sắc của rau, đậu, hoa quả đã được xào nấu bằng dầu mỡ thực vật, xì dầu, hoặc những món rau sống, khế chua, dưa hành, nộm hoa chuối, v.v thành một bức tranh đẹp mắt và hấp dẫn. Dự một bữa tiệc chay như thế quả thú vị hơn hẳn những bữa tiệc mặn quen thuộc.
Ở Huế không chỉ những người tu hành phái Ðại Thừa chuyên ăn chay, mà nhiều tín đồ phật tử cũng phát nguyện ăn chay trường trai hoặc ăn chay theo định kỳ vào mồng một và rằm âm lịch. Bởi vì ăn chay theo quan niệm của họ là tốt cho sức khỏe giúp con người thanh tâm, nhẹ nhàng, loại bỏ được tham, sân, si là món nợ của trần tục. Nhưng cũng có không ít người không phải là tín đồ của đạo Phật cũng thích ăn chay. Có người ăn chay hằng năm, hằng tháng hoặc xen kẽ giữa bữa chay và bữa mặn
Thời kinh tế thị trường này, khách thập phương tới thăm cố đô Huế muốn thưởng thức tiệc chay để tận hưởng hương vị chùa chiền thanh tịnh quyến rũ quả chẳng khó khăn gì. Nhiều nhà hàng ăn chay đã mọc lên.
Nếu khách không thích dùng tiệc chay ở nơi quán xá ồn ào thì có thể dùng tiệc chay trong nhiều gia đình phật tử, hoặc tuyệt vời hơn là đến các chùa ở Huế, các nhà sư, chú tiểu luôn luôn sẵn sàng giúp đỡ. ở đó bạn sẽ có một bữa chay tuyệt ngon không chỉ bởi các món ăn mà còn nhờ cả không khí tĩnh mịch, thư thái và phiêu bồng của chốn chùa chiền ban tặng. Dĩ nhiên, muốn được thưởng thức, bạn phải báo trước với nhà chùa. Còn muốn thú vị hơn, mời bạn ghé chùa Kiều Ðàm hoặc chùa Hồng Ân, là chùa của các sư nữ mà bất cứ một ni cô nào cũng có thể làm nên một bữa tiệc chay hài lòng người mộ điệu.
Với cái tên rất thanh tao, đây là những món ngon không thể thiếu nếu bạn muốn biết về ẩm thực chay xứ Huế. Món chay tạo cho bạn một cảm quan rất Huế, từ dân gian đến cung đình!
Chế biến những món này không khó, nhưng cần sự khéo léo của bàn tay đầu bếp sao cho hài hòa để tạo hương vị nhẹ nhàng mà tinh tế.
Thực ra thì thuở Phật giáo sơ khai, những người xuất gia vẫn được ăn thịt cá không phải chính họ sát sinh, và phải ăn trước giờ ngọ (uposatha hoặc upava- satha). Nhưng đến hồi Phật giáo phát triển, các nhà Phật học phái Ðại thừa ấn Ðộ đã dịch các từ này là "không ăn thịt cá", qua Trung Quốc được dịch ra là trai, rồi qua Việt Nam thành chay.
>>> Nấu ăn chay - Ẩm thực chay
>>> Địa chỉ Nhà Hàng chay, quán cơm chay tại Đà Nẵng
Ăn chay ở Việt Nam thịnh hành từ thời Lý - Trần, còn ở xứ Huế thì đến đời chúa Nguyễn Phúc Chu (1691-1725) trở thành thủ phủ của Phật giáo và tục ăn chay phổ biến trong cả tầng lớp quý tộc, cho nên nó trở thành một nghệ thuật nội trợ đặc sắc so với các xứ khác.
Ðến các chùa Huế vào các dịp lễ, thế nào ta cũng gặp những đại tiệc chay thật đặc biệt, đủ các món sơn hào hải vị từ nem công, chả phượng, giò lụa, thịt gà đến tôm hùm, cá rán, trông thật đẹp mắt, nhưng đấy không phải là thịt cá thật, mà tất cả đều được chế tác từ... thực vật. Vậy mà khi thưởng thức ta vẫn cảm nhận chúng có mùi vị ngon lành như là những món thịt cá thật.
Ðấy là cái tài chế tác từ những bàn tay nội trợ điệu nghệ xứ Huế, có thể sánh ngang hàng các nghệ nhân nặn tượng chim cá từ chất liệu đậu phụ, bột mì, bột nếp, bột sắn bình thường. Nấu được một bữa tiệc chay "mặn hóa" như vậy thật công phu, nhưng khi bày lên mâm đĩa còn là cả một sự phô diễn tài trang trí tuyệt vời. Sự kết hợp hài hòa mầu sắc của rau, đậu, hoa quả đã được xào nấu bằng dầu mỡ thực vật, xì dầu, hoặc những món rau sống, khế chua, dưa hành, nộm hoa chuối, v.v thành một bức tranh đẹp mắt và hấp dẫn. Dự một bữa tiệc chay như thế quả thú vị hơn hẳn những bữa tiệc mặn quen thuộc.
Ở Huế không chỉ những người tu hành phái Ðại Thừa chuyên ăn chay, mà nhiều tín đồ phật tử cũng phát nguyện ăn chay trường trai hoặc ăn chay theo định kỳ vào mồng một và rằm âm lịch. Bởi vì ăn chay theo quan niệm của họ là tốt cho sức khỏe giúp con người thanh tâm, nhẹ nhàng, loại bỏ được tham, sân, si là món nợ của trần tục. Nhưng cũng có không ít người không phải là tín đồ của đạo Phật cũng thích ăn chay. Có người ăn chay hằng năm, hằng tháng hoặc xen kẽ giữa bữa chay và bữa mặn
Thời kinh tế thị trường này, khách thập phương tới thăm cố đô Huế muốn thưởng thức tiệc chay để tận hưởng hương vị chùa chiền thanh tịnh quyến rũ quả chẳng khó khăn gì. Nhiều nhà hàng ăn chay đã mọc lên.
Nếu khách không thích dùng tiệc chay ở nơi quán xá ồn ào thì có thể dùng tiệc chay trong nhiều gia đình phật tử, hoặc tuyệt vời hơn là đến các chùa ở Huế, các nhà sư, chú tiểu luôn luôn sẵn sàng giúp đỡ. ở đó bạn sẽ có một bữa chay tuyệt ngon không chỉ bởi các món ăn mà còn nhờ cả không khí tĩnh mịch, thư thái và phiêu bồng của chốn chùa chiền ban tặng. Dĩ nhiên, muốn được thưởng thức, bạn phải báo trước với nhà chùa. Còn muốn thú vị hơn, mời bạn ghé chùa Kiều Ðàm hoặc chùa Hồng Ân, là chùa của các sư nữ mà bất cứ một ni cô nào cũng có thể làm nên một bữa tiệc chay hài lòng người mộ điệu.
Với cái tên rất thanh tao, đây là những món ngon không thể thiếu nếu bạn muốn biết về ẩm thực chay xứ Huế. Món chay tạo cho bạn một cảm quan rất Huế, từ dân gian đến cung đình!
Chế biến những món này không khó, nhưng cần sự khéo léo của bàn tay đầu bếp sao cho hài hòa để tạo hương vị nhẹ nhàng mà tinh tế.
Cơm sen chay
Nguyên liệu
Gạo non 300g. Đậu hũ chiên 200g. Chả chay quay 100g. Trứng gà 1 quả. Củ cải 59g. Tôm chay 100g. Dưa leo 100g. Hạt sen Huế 200g. Rau thơm (rau bạc hà) 100g. Cà rốt 50g. Lá sen 2 lá. Hoa sen 2 hoa. Poarô 50g. Ớt sừng 1 quả. Nước mắm chay, đường, tiêu, muối, dầu ăn.
Chế biến
Nấu cơm, để nguội rồi trộn với trứng. Đậu hủ chiên thái hạt lựu, ướp gia vị, đảo qua với dầu. Tôm chay chiên giòn và cảh lụa thái hạt lựu. Dưa leo, cà rốt, củ cải, ớt sừng chần qua nước sôi 5 phút, thái hạt lựu. Hạt sen luộc chín.
Lá sen nhúng nước sôi cho dịu, dễ gói cơm. Rau thơm thái sợi. Phi poarô với dầu, cho vào đảo trong 3 phút, sau đó cho tiế vào đảo 5 phút. Nêm gia vị vừa ăn, cho vào trộn đều. Gói cơm trong lá sen: Đặt lá sen vào trong tô, tạo thành miệng giếng vào cho hỗn hợp cơm đã trộn vào, ép chặt và gọn. Xếp phần lá sen còn lại thật đều đều kín đầy đáy. Hấp cách thuỷ cơm gói vào lá sen 10 phút: hoàn thành cơm sen chay. Cho cơm lá sen ra đĩa, trang trí hoa sen trên nắp lá.
Thưởng thức: Ăn nóng với nước tương, cơm sen chay có vị bùi của hạt sen và thơm đậm hương sen
Gạo non 300g. Đậu hũ chiên 200g. Chả chay quay 100g. Trứng gà 1 quả. Củ cải 59g. Tôm chay 100g. Dưa leo 100g. Hạt sen Huế 200g. Rau thơm (rau bạc hà) 100g. Cà rốt 50g. Lá sen 2 lá. Hoa sen 2 hoa. Poarô 50g. Ớt sừng 1 quả. Nước mắm chay, đường, tiêu, muối, dầu ăn.
Chế biến
Nấu cơm, để nguội rồi trộn với trứng. Đậu hủ chiên thái hạt lựu, ướp gia vị, đảo qua với dầu. Tôm chay chiên giòn và cảh lụa thái hạt lựu. Dưa leo, cà rốt, củ cải, ớt sừng chần qua nước sôi 5 phút, thái hạt lựu. Hạt sen luộc chín.
Lá sen nhúng nước sôi cho dịu, dễ gói cơm. Rau thơm thái sợi. Phi poarô với dầu, cho vào đảo trong 3 phút, sau đó cho tiế vào đảo 5 phút. Nêm gia vị vừa ăn, cho vào trộn đều. Gói cơm trong lá sen: Đặt lá sen vào trong tô, tạo thành miệng giếng vào cho hỗn hợp cơm đã trộn vào, ép chặt và gọn. Xếp phần lá sen còn lại thật đều đều kín đầy đáy. Hấp cách thuỷ cơm gói vào lá sen 10 phút: hoàn thành cơm sen chay. Cho cơm lá sen ra đĩa, trang trí hoa sen trên nắp lá.
Thưởng thức: Ăn nóng với nước tương, cơm sen chay có vị bùi của hạt sen và thơm đậm hương sen
Gỏi hải sản chay
Nguyên liệu
Mực tươi chay 200g. Tôm chay 200g. Cà rốt 1 củ. Dưa leo 1 quả. Xà lách 1 cây. Bắp chuối 100g. Thơm (dứa) 1/3 quả cỡ vừa. Bánh phồng tôm ½ gói. Sả 2 cây. Nấm mèo, đậu phộng, hành tím, ngò gai, ngò ta: mỗi thứ một ít. Nước mắm chay, dầu ăn, đường, muối, chanh giấm.
Chế biến
Sơ chế: Luộc mực tươi chín, thái sợi. Luộc tôm chín, chẻ lưng. Thái sợi cà rốt, dưa leo, ướp sơ với chút muối, vắt chanh vào. Bắp chuối, xà lách, rau thơm rửa sạch, ngâm nước. Đậu phộng rang chín. Ngâm nước mèo vào nước ấm, cắt bỏ đuôi, thái sợi. Băm nhỏ ớt. Chiên bánh phồng tôm.
Sắp xếp từng thành phần theo màu sắc, sao cho hài hòa, đẹp mắt trong đĩa tròn (hoặc bầu dục). Pha nước mắm chay với ớt băm, chanh, giấm, đường vào sao cho vị chua cay ngọt hài hòa.
Thưởng thức: Khi ăn trộn đều các nguyên liệu với nước mắm pha. Gỏi hải sản chay màu sắc hài hòa, mùi vị đặc biệt, thơm ngon.
Mực tươi chay 200g. Tôm chay 200g. Cà rốt 1 củ. Dưa leo 1 quả. Xà lách 1 cây. Bắp chuối 100g. Thơm (dứa) 1/3 quả cỡ vừa. Bánh phồng tôm ½ gói. Sả 2 cây. Nấm mèo, đậu phộng, hành tím, ngò gai, ngò ta: mỗi thứ một ít. Nước mắm chay, dầu ăn, đường, muối, chanh giấm.
Chế biến
Sơ chế: Luộc mực tươi chín, thái sợi. Luộc tôm chín, chẻ lưng. Thái sợi cà rốt, dưa leo, ướp sơ với chút muối, vắt chanh vào. Bắp chuối, xà lách, rau thơm rửa sạch, ngâm nước. Đậu phộng rang chín. Ngâm nước mèo vào nước ấm, cắt bỏ đuôi, thái sợi. Băm nhỏ ớt. Chiên bánh phồng tôm.
Sắp xếp từng thành phần theo màu sắc, sao cho hài hòa, đẹp mắt trong đĩa tròn (hoặc bầu dục). Pha nước mắm chay với ớt băm, chanh, giấm, đường vào sao cho vị chua cay ngọt hài hòa.
Thưởng thức: Khi ăn trộn đều các nguyên liệu với nước mắm pha. Gỏi hải sản chay màu sắc hài hòa, mùi vị đặc biệt, thơm ngon.
thongocvna
Nguồn: Vnecon
Nguồn: Vnecon
