Huế Xưa
New member
Lịch sử Ngày Lễ Mẹ
Có những nhà sử học nghĩ rằng Lễ Mẹ xưa nhất là lễ các nữ thần, được tổ chức đầu tiên tại Phénicie.
Thế kỷ thứ V trước Công Nguyên, người La Mã tỏ lòng kính trọng những bà mẹ mà họ gọi là Matralia. Từ năm 204 trước Công Nguyên, vào tháng Ba mỗi năm, từ ngày 15 đến 27, họ tưởng nhớ vị Nữ Thần Mẹ Cybèle (Hy Lạp) hay Rhéa (La Mã, mẹ của mọi vị thần) và lễ Hilaria (thuộc tín ngưỡng) của người La Mã kéo dài từ ngày 15 tới ngày 18 tháng 3. Các lễ này chấm dứt vào thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên để thay thế bằng lễ Mẹ Maria, Mẹ Jésus.
Julia Ward Howe nảy sinh ra ý kiến lễ Mẹ năm 1872. Bà đã làm lễ đặc biệt cho dịp này mỗi năm tại Boston. Julia Ward Howe, là nhà thơ, tranh đấu cho hòa bình, được nổi tiếng nhờ năm 1870 bà viết bài Mother's Day Proclamation và lời cho bản quốc ca Battle Hymn of the Republic
Thêm nữa, ngày 13 tháng 5 năm 1877, ngày chúa nhật thứ hai của tháng 5, Juliet Calhoun Blakeley (1818-1920) bước lên bục giảng kinh tại nhà thờ Episcopal và hoàn tất lời tuyện thệ với Đức Cha Myron Daughterty. Nghe nói là Cha Daughterty nổi tức vì có một nhóm chống đối đã ép con bà Blakeley phải ở trọn đêm trong một quán rượu. Charles và Moses Blakeley hãnh diện vì mẹ nên đã kêu gọi các bạn cùng tỏ lời kính trọng mẹ mình. Trong những năm 1880, nhà thờ Albion tổ chứng ngày Lễ Mẹ vinh danh bà Blakeley. Năm 1887, Mary Towles Sasseen, dạy học tại Kentucky bắt đầu tổ chức ngày Lễ Mẹ .
Năm 1904 Frank Hering, South Bend, Indiana gắng tranh đấu định ngày cho Lễ Mẹ.
Năm 1907, ý tưởng lễ Mẹ lại được một cô giáo ở tiểu bang Philadelphia là Ana Jarvis đặt vấn đề trở lại. Lễ khánh thành đầu tiên là ngày chúa nhật thứ hai tháng Năm, ở Grafton, Tây tiểu bang Virginia. Ngày đó là ngày giỗ của thứ hai của mẹ bà Ana. Năm sau, lễ được tổ chức tại Philadelphia. Ana Jarvis không chịu ngừng lại nơi đây, bà vận động các bộ trưởng, các thương gia và chính trị gia để lập ra ngày lễ Mẹ trên bình diện quốc gia. Năm 1911 lễ này được tổ chức trên hầu hết các tiểu bang Hoa Kỳ.
Năm 1914, tổng thống Hoa kỳ Woodrow Wilson đã làm công bố chính thức lễ Mẹ vào ngày chúa nhật thứ hai của tháng Năm.
Một điều chua chát là sau những cố gắng của Ana Jarvis để được chính thức ngày lễ Mẹ, thì giới buôn bán lợi dụng cơ hội để thua lợi. Bà rất ghét người ta lấy ngày nghỉ lễ để làm tiến, nên nhân ngày lễ Mẹ năm 1923, bà đã nộp đơn yêu cầu chấm dứt lễ này và đã bị bắt vì lý do phá hoại hòa bình tại một hiệp hội những bà mẹ chiến tranh của Mỹ, nơi đó họ bán hoa cẩm chướng màu trắng để kiếm tiền- theo Ana cẩm chướng trắng biểu tượng cho Mẹ- Câu chuyện về Ana Jarvis không được kết thúc tốt đẹp. Càng ngày bà càng lâm vào cảnh khó khăn, bà mầt hết tất cả, kể cả bạn bè để cuối cùng chết một mình trong một viện an dưỡng, năm 1848. Trước khi mất chừng vài ngày, bà có nói với một ký giả là bà rất tiếc đã khởi động cho ngày lễ Mẹ. Ana đã đi, nhưng ngày lễ Mẹ vẫn tồn tại và ngày càng lan rộng khắp nơi, mỗi nước một ngày khác nhau trong năm, nhưng có những nước như Ðan Mạch, Phần Lan, Ý Ðại Lợi, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc Ðại Lợi, Bỉ quốc cũng tổ chức lễ Mẹ cùng ngày với Hoa Kỳ.
Đến thế kỷ XIX nước Pháp mời biết đến lễ Mẹ. Năm 1806, hoàng đế Napoléon bày ra việc sáng lâp lễ Mẹ chính thức vào mùa Xuân.
Năm 1897, để chống sự giảm dân số, Liên minh Quốc gia (Alliance Nationale) đã cho ra ý muốn thành lập một lễ cho các Con, đặt tầm quan trọng lên sự mắn con và tiết hạnh của gia đình.
Năm 1906, tại Isère Lễ Mẹ đầu tiên đã được tổ chức do sáng kiến của Hội Ái hữu những người Cha của Gia đình (Union Fraternelle des Pères de Famille). Thêm vào đó hội này tổ chức Lễ Mẹ đầu tiên tại Artas.
Ngày 31 tháng chạp 1917, tại Paris tổ chức lễ những gia đình đông con.
Ngày 16 tháng Sáu 1918, đại tá Croix Laval khởi xướng việc tổ chức ngày lễ Mẹ đầu tiên tại Lyon . Sau sự kiện này ý nghĩ tổ chức ngày lễ Mẹ đã hình thành. Do trong thời kỳ Ðại chiến thứ nhất, những người Mỹ đã gởi thư vô số kể nhân dịp lễ Mẹ đã thành lập từ lâu tại Koa Kỳ. Từ ngày đó, ngày lễ Mẹ đã quy định là 15 tháng Tám.
Ngày 9 tháng Năm, Bộ trưởng Nội vụ cho phép ngày lễ Mẹ thành ngày lễ quốc gia đầu tiên cho những bà Mẹ đông con. Sự "phong thần" (apothéose) của buổi lễ được diễn biến ngày 19 tháng 12, quá xa so với ngày 18 tháng 8 như lúc đầu đã định!
Vì những thủ tục hành chánh quá chậm chạp, đến ngày 20 tháng 4 năm 1926 lễ Mẹ mới được tổ chức chính thức nhưng phải đợi đến chế độ Vichy và mãi tới ngày 25 tháng 5 năm 1941 Thống chế Pétain mới đặt ra ngày lễ Mẹ áp dụng cho toàn quốc.
Lúc bấy giờ bên Pháp người dân chưa hưởng ứng nhiều như bên Hoa Kỳ, nhưng nhờ số lượng thiệp mừng ngày Mother's day gởi đến quá nhiều nên đã nung nóng dân Pháp chú ý đến ngày lễ này. Cuối cùng Tổng thống Vincent Auriol ký ngày 24 tháng 5 năm 1950 một đạo luật cho ngày lễ Mẹ và được qui định vào ngày chúa nhật cuối cùng của tháng 5. Tại buổi lễ, những bà mẹ xứng đáng nhất được các thị trưởng và dân biểu tặng huy chương. Huy chương vàng cho những bà mẹ có trên 8 con, nếu có 6, 7 con thì được huy chương bạc và 5 con thì được huy chương đồng.
Nếu như ngày lễ trùng với ngày Pente Côte thì sẽ được đẩy lùi qua ngày Chúa nhật đầu tiên của tháng 6. Đây là trường hợp giống như năm nay, 2007, lễ Mẹ sẽ là ngày 3 tháng 6.
Mexico và Nam Mỹ: truyền thống lễ Mẹ tổ chức ngày 10 tháng 5. Thông thường họ gởi thiệp chúc mừng.
Éthiopie, ngày lễ Mẹ không thể xác định trước được vì tùy thuộc trực tiếp vào thời kỳ mưa chấm dứt. Các trai gái khắp bốn phương về thăm mẹ họ.
Khoảng năm 1600 (tùy những nguồn khác nhau), lễ được tổ chức rộng rãi hơn, cho mọi bà mẹ gọi là Mothering Sunday, bắt đầu từ ngày đầu của Tuần chay (carême). Sau đó ngày lễ được ấn định vào ngày Chúa nhật thứ tư của mùa Xuân. Nhà thờ thì lo việc làm lễ tôn kính Mẹ Maria, còn trẻ nhỏ thì về nhà tặng cho mẹ mình những món quà, hoa và bánh. Trong ngày này những người làm công cho gia đình giàu được dịp nghỉ để về thăm mẹ.
Ngày lễ Mẹ vào ngày chúa nhật thứ hai của tháng Năm và sao y bảng của Hoa Kỳ như số đông các nước như Ðan Mạch, Phần Lan, Ý Ðại Lợi, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc Ðại Lợi . Tuy nhiên bên Bỉ quốc, người ta tổ chức lễ tùy vùng, thí dụ miền Anversoire thì lễ Mẹ được tổ chức vào ngày 15 tháng Tám, ngày Mẹ Maria.
Ngày lễ Mẹ bắt đầu từ năm 1922, dưới nền cộng hòa Weimar. Được tổ chức vào chúa nhật thứ hai của tháng Năm. Ngày đó các bà mẹ nghỉ ngơi hoàn toàn, không làm gì cả. Các con làm hết. Rồi người ta đi chơi. Sau đó họ trở về nhà và làm bữa cơm thật ngon. Những đứa con tặng quà cho mẹ. Là một ngày mà những bà mẹ được thưởng công ơn đã làm suốt năm.
Ngày lễ Mẹ rơi vào ngày chúa nhật thứ ba của tháng 10
"El dia de la madre" rơi vào ngày chúa nhật đầu tiên của tháng 5. Mẹ được nghỉ ngơi hoàn toàn. Cả gia đình đi ăn tiệm và mẹ được ttặng hoa.
Mẹ được ăn chocolat. Lễ tổ chức vào chúa nhật thứ hai của tháng 5. Các tỉnh nhỏ tổ chức long trọng hơn các thành phố.
Lễ Mẹ trên thế giới được tổ chức vào ngày:
Chúa nhật thứ hai, tháng 5
- Úc
- Bỉ
- Đan Mạch
- Phần Lan
- Ý
- Nhật
- Thổ Nhĩ Kỳ
- Hoa Kỳ
- Đức
- Hồng Kông
- Ấn Độ
- Mã Lai
- Mexico
- Oman
- Pakistan
- Qatar
- Arabie saoudite
- Singapour
- Emirats Arabes Unis
- Bắc Phi- (Chúa nhật đầu)
- Hongrie (Chúa nhật đầu)
[*]Pháp (Chúa nhật cuối) - Thụy Điển - Chúa nhật cuối)
- Portugal (Chúa nhật đầu)
- Tây Ban Nha (Chúa nhật đầu)
- Argentine - Chúa nhật thứ 2
- Norvège (Chúa nhật thứ 2) Các con đánh thức mẹ dậy rồi mang bữa ăn sáng vô giường mẹ và tặng mẹ hoa và bánh
- Yougoslavie ( 3 ngày trước Noël)
[*]Võ Thị Diệu Hằng
Vietsciences
