bachsa
Moderator
Lời nói đầu:
Khi được báo Tuổi Trẻ mời vào ban giám khảo cuộc thi viết Cửa sổ tâm hồn thực ra trong thâm tâm tôi không xem đây là một cuộc thi. Nhưng vì có thứ hạng, có giải thưởng nên phải có quy chế như mọi cuộc thi khác.
Bởi lòng tốt và nét đẹp của tâm hồn thực khó mà so sánh và xếp loại, mà cũng không nên so sánh và xếp loại. Trong thực tế, chúng ta thường xì xầm bàn tán vụ án nào lớn hơn vụ án nào, tên tham quan nào ăn nhiều hơn tên tham quan nào, hay sự nhũng nhiễu nào nghiêm trọng hơn sự nhũng nhiễu nào, chứ chúng ta ít khi nào xếp thang bậc cho điều tốt.
Ngay trong cuộc thi này cũng vậy, khi đọc gần 100 bài được chọn vào chung khảo, tôi luôn bắt gặp mình rưng rưng theo từng con chữ nồng ấm và thật khó mà nói câu chuyện nào giàu cảm xúc hơn câu chuyện nào. Từ người thầy học cũ chắt chiu những tờ bạc nhàu nhò giúp đứa học trò khốn khó đến cô gái mắc bệnh nan y vờ hất hủi chàng trai mà cô yêu thương rất mực. Từ anh thanh niên giành chiếc xích lô từ tay người phu xe già nua để tự mình đạp lấy đến người cha tự trọng vì trách nhiệm và tình cảm với người thân mà phải lụy mình. Câu chuyện nào cũng cảm động, cũng toát lên một bài học lớn về lòng nhân ái và trung hậu.
Đọc những câu chuyện đời thường ấy, ai trong chúng ta cũng bắt gặp cảm giác ngờ ngợ như đã từng nhìn thấy những hình ảnh kia đâu đây trong cuộc sống hằng ngày. Thì đúng vậy chứ còn gì. Đây chính là những câu chuyện thật được ghi nhận và kể lại, những câu chuyện thoạt trông có vẻ nhỏ nhặt nhưng suy cho cùng đều có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, bởi không có gì tai họa cho bằng khi cuộc sống thiếu vắng những tấm lòng.
Thật vui khi những câu chuyện mang những nét đẹp của tâm hồn đó vẫn còn ở khắp nơi - 1.500 bài viết tham gia cuộc thi trong một thời gian ngắn là một ví dụ. Điều đó giúp chúng ta tin vào cuộc sống, tin vào con người, tin rằng trong cuộc đời dẫu rất bấp bênh này cái Xấu, cái Ác không bao giờ chiến thắng được cái Đẹp, cái Thiện.
Hồi còn nhỏ, thế hệ chúng tôi coi tác phẩm Tâm hồn cao thượng của nhà văn Ý Amicis qua bản dịch tuyệt vời của Hà Mai Anh gần như là sách gối đầu giường, các độc giả bây giờ thì đang say mê tìm đọc tủ sách Hạt giống tâm hồn. Hiện tượng đó thật đáng mừng, chỉ tiếc là các tác phẩm đó đều dịch từ nước ngoài. Thế còn con người Việt Nam với những phẩm chất nhân hậu, với lối sống giàu tình nghĩa sao ít thấy trên quầy sách, trong các tủ sách gia đình? Tôi nghĩ, những gì gặt hái được từ cuộc thi này là một chứng minh. Và là một gợi ý.
Hi vọng một ngày nào đó chúng ta sẽ có được một tủ sách tâm hồn cao thượng của người Việt Nam. Để mỗi khi gấp sách lại, ta có thể xúc động reo lên câu thơ của Kalil Gibran: “Cám ơn đời mỗi sớm mai thức dậy. Ta được thêm ngày nữa để yêu thương”...
Nhà văn NGUYỄN NHẬT ÁNH